Je vijver ijsvrij houden is misschien wel de belangrijkste taak in de winter. Wanneer koning winter plotseling toeslaat kan het zijn dat een deel van het oppervlak van je vijver kan bevriezen. Dat kan schadelijk zijn voor het leven in je vijver en de algehele gezondheid van het ecosysteem. Daarom is het belangrijk om je vijver ijsvrij te houden. De taak om je vijver ijsvrij te houden lijkt misschien moeilijk. Je hebt het weer namelijk niet in de hand, maar toch is er veel wat je kunt doen om je vijver ijsvrij te houden. Hier lees je wat je wel en wat je absoluut niet moet doen om je vijver ijsvrij te houden in de winter. Zo houd je een vijver ijsvrij en komt jouw vijver de winter goed door.
Waarom is je vijver ijsvrij houden belangrijk?
Een bevriezing van het wateroppervlak lijkt misschien onschuldig, maar het kan nadelige gevolgen hebben voor het ecosysteem in het water. Het oppervlak mag best bevriezen, maar niet helemaal en niet voor lange tijd.
Voorkomen van een zuurstoftekort
Bij een volledig bevroren vijver wordt het zuurstofgehalte in het water drastisch lager. Vissen en andere waterdieren kunnen hierdoor in ademnood komen. Om voldoende zuurstof in het water te kunnen laten is het dus erg belangrijk dat je voorkomt dat je vijver volledig dichtvriest. Het liefst houd je zo'n groot mogelijk oppervlak ijsvrij.
Voorkomen van gasophoping
Als organisch materiaal op de bodem van de vijver afbreekt, komen er schadelijke stoffen vrij. CO2 wordt beter afgevoerd wanneer het water niet bevroren is. Wanneer de vijver volledig dichtgevroren is, kunnen deze gassen niet ontsnappen. Dit kan giftig worden voor het leven in de vijver.
Effectieve methoden om een vijver ijsvrij te houden in de winter
Gelukkig zijn er meerdere manieren om je vijver vorstvrij te houden. Hieronder vindt je een aantal effectieve methoden.
Gebruik van een vijververwarmer
Je hebt natuurlijk verwarming om je vijver ijsvrij te houden. Hiermee kun je jouw vissen beschermen tegen vorst. Je zou misschien denken dat het veel energie kost om je vijver te verwarmen, maar het hoeft alleen maar boven het vriespunt te blijven. Veel van deze apparaten zijn dan ook erg energiezuinig en zorgen ervoor dat een deel van het water boven het vriespunt blijft. Een groter oppervlak blijft ijsvrij, waardoor schadelijke CO2 beter afgevoerd wordt. Ook al hebben vissen nu een echte rustperiode, hun natuurlijke ritme wordt niet verstoord. Het water wordt namelijk niet warm gemaakt, maar gewoon net boven het vriespunt gehouden.
Toepassing van een luchtpomp of beluchtingsset
Een luchtpomp is een eenvoudige en betrouwbare manier om je vijver ijsvrij te houden. Een luchtpomp blaast luchtbellen in het water, waardoor er beweging in het oppervlak ontstaat. Dit voorkomt het bevriezen van het water. Daarnaast is het ook een goede manier om de zuurstoftoevoer in het water te verbeteren. Er zijn verschillende soorten luchtpompen of beluchtingssets. Een normale luchtverdeler, en een luchtpomp met luchtsteen.
Plus- en minpunten luchtpomp
Een standaard luchtpomp zorgt voor beweging in het water. Dit maakt het moeilijker voor het oppervlak om te kunnen bevriezen. Daarnaast bevordert het de zuurstoftoevoer in het water. Echter zal een luchtpomp zonder luchtsteen grotere luchtbellen maken, wat minder effectief is voor zuurstofuitwisseling.
Plus- en minpunten luchtpomp met luchtsteen
Een luchtpomp met luchtsteen is een type luchtpomp dat een poreus stuk materiaal heeft om de luchtbellen te verdelen in kleine, fijne belletjes. Hierdoor ontstaan er geen grote bubbel, wat goed is voor de zuurstoftoevoer. Echter zijn kleine luchtbellen minder effectief om vorst tegen te gaan. Daarnaast is een luchtsteen vaak wat duurder in aanschaf.
Gebruik van piepschuim of tempex ijsvrijhouder voor de vijver
Een piepschuim drijver of ijsvrijhouder voor de vijver zijn betaalbare en efficiënte hulpmiddelen om vorst tegen te gaan. We onderscheiden hierin passieve tempex ijsvrijhouders en actieve tempex ijsvrijhouders. Een passieve tempex ijsvrijhouder is een eenvoudige oplossing om de vijver ijsvrij te houden. Een actieve tempex ijsvrijhouder combineert dit met een ingebouwde verwarmingsbron, luchtpomp of ander elektrisch element.
plus- en minpunten tempex ijsvrijhouder
Handige hulpmiddelen zijn passieve tempex ijsvrijhouders waarmee je de vijver ijsvrij houdt met piepschuim. Op de plek waar dan een ijsvrijhouder ligt, kan niet snel ijs ontstaan. Het nadeel hiervan is dat het minder effectief is bij extreme vorst, omdat het dan gewoon vast vriest. Zonder hulp van een luchtpomp blijft het water stil, wat de zuurstofuitwisseling kan beperken. Dat is waar de actieve tempex ijsvrijhouders zich onderscheiden.
Natuurlijke hulpmiddelen
Naast technische oplossingen zoals luchtpompen of ijsvrijhouders, kun je ook gebruikmaken van natuurlijke hulpmiddelen om je vijver ijsvrij te houden. Deze methoden maken gebruik van planten, riet of eenvoudige aanpassingen om het wateroppervlak gedeeltelijk open te houden. Ze zijn milieuvriendelijk, kosten weinig en dragen bij aan een gezonde vijver.
Rietbundels
Het plaatsen van rietbundels of holle stengels op het wateroppervlak is een klassieke methode om ijsvorming tegen te gaan. Holle stengels fungeren als een soort schoorsteen, waardoor gassen uit het water kunnen ontsnappen en zuurstof in het water kan komen.
Hogere waterplanten in en rond de vijver
Waterplanten zoals riet, lisdodde of zwanenbloem kunnen bijdragen aan het ijsvrij houden van een deel van het wateroppervlak. De planten steken boven het water uit en bieden een natuurlijke luchttoevoer. De beweging van de wind langs de planten kan het bevriezen van het oppervlak vertragen.
Wat je vooral niet moet doen bij een bevroren vijver
Sommige acties lijken misschien een snelle en gemakkelijke oplossing, maar zijn het niet. Het is belangrijk om een aantal acties dus te vermijden
Geen gat in het ijs hakken
Er moet lucht bij het water kunnen komen. Dan moet een deel van de ijslaag weg. Een logische oplossing is dan om het ijs hardhandig weg te halen. Hak echter nooit een gat in het ijs van je vijver. Gaten hakken in het ijs is schadelijk voor vissen en andere dieren. De schokken die ontstaan door het hakken, kunnen het delicate evenwicht in de vijver verstoren. Vissen kunnen stress ervaren en zelfs overlijden door de plotselinge trillingen.
Geen kokend water gebruiken
Hoewel het verleidelijk lijkt, kan het gebruik van kokend water om ijs te smelten gevaarlijk zijn. Het kan niet alleen het ecosysteem verstoren, maar ook schade toebrengen aan de vijverfolie of andere materialen in de vijver.
Dek niet de vijver volledig af
Zorg ervoor dat er altijd luchtcirculatie mogelijk blijft. Een volledig afgedekte vijver zorgt ervoor dat schadelijke gassen opgesloten blijven en het zuurstofgehalte daalt.
Voorkom bevriezing van je vijver
Door de juiste maatregelen te nemen, kun je jouw vijver gezond en veilig houden tijdens de wintermaanden. Of je nu kiest voor een vijververwarmer, luchtpomp of een piepschuim ijsvrijhouder, het belangrijkste is om je vijver voorbereid de winter in te laten gaan. Op die manier blijft het waterleven beschermd en geniet je ook in het voorjaar van een gezonde vijver!