Trichodina is één van de meest voorkomende eencellige parasieten bij koi of andere vijvervissen. Deze schotelvormige parasiet is erg beweeglijk en draait regelmatig om haar eigen as. Als de omstandigheden optimaal zijn kan Trichodina zich in een razendsnel tempo vermeerderen.
Oorzaak van de trichodina parasiet
Trichodina wordt ook wel de vuilwaterparasiet genoemd. Omdat de parasiet zich in vuil water onder optimale omstandigheden bevindt, kan het heel snel gaan. De voortplanting geschiedt sneller in vijvers met vuil water en een slechte waterkwaliteit.
Een hoge dichtheid van vissen in een beperkte ruimte vergroot de kans op besmetting.
Besmetting met trichodina
Trichodina leeft op de huid en kieuwen van koi, evenals andere zoet- en zoutwatervissen. Door snel rond te draaien, nestelt de parasiet zich in de kieuwlamel, door de slijmlaag en zelfs door de huid van de vis. Dit is mogelijk doordat de protozoa aan de platte kant een soort mes heeft waardoor de hele parasiet verandert in een levende dril.
Onderweg voedt de parasiet zich met cellen die van de huid of kieuwen zijn geschraapt. Hierdoor ontstaan kleine wondjes en wordt de slijmhuid plaatselijk doorbroken. In feite kunnen vissen het hele jaar door met deze parasiet besmet worden. We constateren dit bij een watertemperatuur van 4 tot 30 graden.
Effect van trichodina op de vis
Trichodina kan voorkomen bij waterdieren zoals vissen, amfibieën en schaaldieren. Besmetting met de parasiet kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen bij de geïnfecteerde vis, zoals huidirritatie, afwijkende bewegingen, verminderde eetlust en verzwakking.
Is trichodina gevaarlijk?
Waarschuwing: de trichodina parasiet kan fataal zijn als het je koi aantast. Als de trichodina parasiet in je koi aanwezig is is het daarom noodzakelijk om de vis goed in de gaten te houden en de bestrijding te starten.
Trichodina herkennen onder de microscoop
De parasiet is ongeveer 0,070 mm groot en daarom onzichtbaar voor het blote oog. Maar wist je dat de parasiet onder de microscoop zichtbaar is. Je kunt trichodina makkelijk herkennen onder een microscoop met een vergroting van 50x of 100x.
Hoe ziet trichodina eruit?
De parasiet lijkt vanaf de zijkant op een vliegende schotel met haartjes en van de bovenzijde heeft het veel weg van de kop van een elektrisch scheerapparaat. De trichodina parasiet is dus een schotelvormige parasiet. Om de haren aan de zijkanten van een petrischaaltje goed te kunnen bekijken, heb je een microscoop nodig met een vergroting van minimaal 200x.
Check voor andere parasieten naast de trichodina parasiet
Wanneer er Trichodina te zien is onder de microscoop, kijk dan nog altijd verder met alle gangbare vergrotingen om te constateren of er nog meerdere soorten parasieten aanwezig zijn. Indien dit het geval is raadpleeg dan altijd een expert om te overleggen wat in dit geval de beste behandelwijze is.
Kenmerken en symptomen van Trichodina bij Koi
Als je koi last hebben van Trichodina herken je dit meestal aan het gedrag van de vissen. De basissymptomen van de parasiet zijn herkenbaar:
Afwijkende bewegingen: trichodina parasieten hebben een invloed op de bewegingen van de vis, wat kan leiden tot ongebruikelijke of afwijkende bewegingen. De vis kan gaan liggen, springen, flitsen of schuren;
Verlies van eetlust: de vis kan minder of helemaal geen voedsel eten als gevolg van de besmetting;
Zwakte: De vis kan zwak worden in het water hangen als gevolg van de infectie.
Verder kenmerkt Trichodina zich als:
De koi en/of vissen hebben te maken met een verhoogde slijmproductie;
Bij een afstrijkje zal het slijm vaak wat dikker en gelig van kleur zijn. Een gezonde slijmlaag zou dun en helder wit van kleur moeten zijn;
De koi en/of vissen gaan stil op de bodem liggen met geknepen vinnen;
Zichtbare spanningspezen op de rug zijn ook een symptoom om de parasiet te herkennen;
Huidirritatie: De parasieten bewegen zich over het lichaam van de vis en kunnen leiden tot huidirritatie en roodheid. In een later stadium kunnen de schubben dus geïrriteerd en aangetast zijn. De rode irritatie is dan zichtbaar tussen de schubben;
Ademhalingsproblemen: koi komen vaker naar het wateroppervlak. Je ziet ze dan lucht happen en ze ademen ook sneller.
Het is belangrijk om te onthouden dat deze symptomen ook kunnen wijzen op andere gezondheidsproblemen bij de vis. Daarom is het aanbevolen om professioneel advies te vragen aan een dierenarts of een specialist in aquatische dieren als u vermoedt dat uw dier een trichodina-infectie heeft.
Hoe kun je Trichodina behandelen?
Voorkomen is beter dan genezen. Een uitbraak van deze parasiet kan eerder worden aangewakkerd als er sprake is van een slechte waterkwaliteit en/of stress bij de vissen. Zorg ervoor dat de waterwaardes optimaal blijven en plaats nieuwe vissen altijd eerst in quarantaine. Op deze manier kunnen de vissen gemakkelijker weerstand bieden aan Trichodina maar ook andere parasieten of ziektes. Ook te veel vissen in de vijver kunnen een reden zijn voor deze parasiet om zich snel te verspreiden.
Indien de parasiet toch weet door te breken is het effectief om producten met kaliumpermanganaat, formaldehyde en malachietgroen toe te dienen. Denk daarbij aan Anti-Parasiet en Anti-Mix van Maarten Lammens, Ichthyofix en Parafix van Takazumi of GTC en Calin van Fish Pharma.
Parasieten bestrijden met een parasietbestrijdingsmiddel
Wanneer vissen er zo veel last van hebben dat ze er zelf niet meer van af kunnen komen is het raadzaam om de parasieten te bestrijden met een bestrijdingsmiddel. Dit is vaak het geval wanneer er secundaire symptomen optreden bij de vis zoals hierboven beschreven.
De waterkwaliteit
Een belangrijk onderdeel van een succesvolle behandeling is de waterkwaliteit van de vissen zo optimaal mogelijk te hebben alvorens te behandelen. Tijdens de behandeling is extra zuurstof en een goede beluchting sterk aan te raden, omdat de zuurstof verdrongen kan worden door het medicijn of een effect kan hebben op de aangetaste kieuwen van de vissen.
Zet je uv-lamp of Ozon installatie uit
Zet een eventuele UV-lamp of Ozon installatie ook uit tijdens de behandeling. Wanneer alle voorbereidingen goed zijn getroffen kan er worden gestart met de behandeling.
Voorkom dat de vissen uit de vijver springen
Doordat de vissen extra geïrriteerd raken door de behandeling kunnen ze extra gaan schuren of springen, waardoor het raadzaam is om in de buurt te blijven en om eventueel een afdeknet over de vijver te spannen.
Heeft de vis last van de behandeling?
Als er op tijd op een goede manier wordt behandeld na de constatering van Trichodina zullen de vissen verder weinig last hebben van de behandeling. Mochten er in het uitzonderlijke geval toch vissen sterk achteruitgaan in hun gezondheid raadpleeg dan een koidokter voor advies en verdun alvast de behandeling door een gedeelte van het water te verversen.
Houd de waterkwaliteit scherp in de gaten
Wanneer de behandeling verder wel normaal verloopt is er nog wel een risico op een verslechterde waterkwaliteit enige tijd na de behandeling, doordat de medicijnen ook de goede bacteriën in het filter kunnen aantasten. Hierdoor is het verstandig om bijna niet meer te voeren tijdens de behandeling en de waterkwaliteit goed in de gaten te houden.
Filter wel of niet mee behandelen?
Een blijvende discussie tijdens het behandelen van de koi is het wel of niet uitzetten van het filter van de vijver tijdens de behandeling.
Enerzijds zou het filter kunnen worden aangetast door de medicatie waardoor goede bacteriën kunnen afsterven met als gevolg een slechtere waterkwaliteit.
Anderzijds zouden aanwezige parasieten in het filtergedeelte niet worden behandeld wanneer het filter wordt afgesloten tijdens de behandeling. En dus later weer terecht kunnen komen bij de vissen wanneer het filter weer gaat meedraaien.
Veel parasieten kunnen echter niet lang zonder gastheer overleven, maar toch is ons advies om bijvoorbeeld alleen het eerste uur te behandelen zonder filter, zodat de sterkste werking van het medicijn gedaan is en daarna hierdoor minder schadelijk is voor de goede bacteriën in het filter. Het is namelijk ook belangrijk voor het filter om continu nieuw vijverwater binnen te krijgen voor een stabiele leefomgeving voor de goede bacteriën in de vijver.